Sosnówka

Sosnówka (Periparus ater) – gdzie ater pochodzi z języka łacińskiego i oznacza kolor czarny. Samce i samice nie różnią się od siebie z wyglądu, zatem u sosnówki nie zachodzi dymorfizm płciowy. Sikory te mają czarną czapeczkę i podgardle, biały policzek, oliwkowy grzbiet i płowe podbrzusze. Cechą, dzięki której odróżnimy ją od innych sikor jest duża biała plama na potylicy. Można napisać, że sosnówka wygląda jak mały osobnik bogatki z wyblakłym upierzeniem. Sikora ta posiada również niewielki czubek, który stroszy dosyć często. Długość ciała wynosi 10-11 cm, a waga 9-11 g, jest to więc jedna z mniejszych sikor występujących w naszym w kraju.

Występuje niemalże w całej Europie, w części Azji obfitej w lasy, zdarza się ją spotkać w północnej Afryce.

„U nas przez lato nieliczna, na zimę przybywa w tak znacznej ilości, iż we wszystkich zbiorowych stadkach nasze lasy oblatujących jest najliczniejszą. Jest to ptaszek ściśle leśny, zwłaszcza preferuje drzewostany iglaste; nigdy nie zbliża się do zabudowań, a w ogrodach wypadkowo tylko i to na chwilę się pokazuje. Głównie przebywa w borach sosnowych i w innych iglastych lasach, i po tych drzewach wyłącznie prawie żèruje.”

W. Taczanowski, „Ptaki krajowe”, LTO, 2012, str. 290.

Sosnówki wiją gniazda w nisko położonych dziuplach i budkach lęgowych o małym otworze. Samica składa 5-10 małych matowych jaj i wysiaduje je około 14 dni. Pisklęta przebywają w gnieździe przez kolejne 17 dni po czym opuszczają dom rodzinny i próbują się, z drobną pomocą rodziców, usamodzielnić, przesiadując gromadnie w koronach drzew. Duża część par przygotowuje się wtedy do kolejnego lęgu. Zdarza się sosnówkom wyprowadzić nawet trzy lęgi w roku.

Głos jest charakterystyczny, składa się z powtarzanych monotonnie sylab „wiiice”, „wiice”, „wiice”. 

Sikory te potrafią odbywać regularne wędrówki za pokarmem, dlatego w zimie możemy ich nie słyszeć. Żywią się głównie owadami, larwami, gąsienicami czy meszkami. Zimą zjadają nasiona świerkowe. Korzystają również ze swoich zapasów, które zgromadziły w okresie lęgowym wciskając owady między korę, zakopując pod igłami lub w ziemi. Bardzo często można spotkać tę sikorę zwisającą głową w dół i wydziobującą nasiona z szyszek. Sosnówki przebywają głównie w koronach drzew. Potrafią odwiedzić karmnik, ale robią to nieczęsto. Dlatego korzystajmy w okresie zimowym z możliwości obserwacji tej malutkiej, ale bardzo przyjacielskiej sikory.

Jest to najmniejsza z naszych sikor i jeden z najmniejszych ptaków Europy.

A. Kruszewicz, Ptaki Polski, Wyd. II zmienione, Multico, Warszawa 2010, 2018, str. 133-134

L. Svensson, K. Mullarney, D. Zetterstorm, Przewodnik Collinsa „Ptaki”, Multico, Warszawa 2017, str. 342

J. Sokołowski, Ptaki ziem polskich, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1958, str. 246-248

R. Skoczylas, Leśne spotkania, Wydawnictwa Radia i Telewizji, Warszawa 1990, str. 39

W. Taczanowski, Ptaki krajowe, reprint LTO, Lublin 2012, str. 289-290