Pliszka siwa

Pliszka siwa (Motacilla alba) – nazwa naukowa pochodzi z łaciny. Motacilla to połączenie słów move i cirelle, które oznaczają ruchliwość. Alba to łacińskie określenie koloru białego. Pliszka siwa, w przeciwieństwie do swoich kuzynek: pliszki żółtej, cytrynowej i górskiej, rzeczywiście ma dużo więcej bieli w upierzeniu. Najbardziej widoczne jest to w okresie godowym, kiedy pliszki wracają z zimowisk w Afryce – mniej więcej na początku marca.

Samce to smukłe ptaki o czarno-białym ogonie, czarnym ciemnieniu, karku i obfitym śliniaku. Na grzbiecie jest koloru szarego, który ostro odcina się od czarnego karku. Policzek, czoło, podbrzusze i podogonie są białe. Samica, jak to bywa u ptaków, jest ubarwiona znacznie skromniej i mniej kontrastowo od samca. W szacie spoczynkowej, czyli po okresie lęgowym, samiec staje się podobny do samicy.

Długość ciała wynosi 17-18 cm, natomiast standardy wagowe są odmienne ze względu na płeć: samiec waży w granicach 20-24 g, a samica 18-22 g. 

Pliszki są bardzo pospolitymi ptakami, występują w całej Europie, nawet na wyspach. W Polsce spotkać je można dosłownie wszędzie. Chętnie zajmują stanowiska obok człowieka, jak i wysokie góry (do 1700 m n.p.m.). Często towarzyszą człowiekowi przy pracach rolnych czy ogrodowych. Można im przygotować specjalne poidło, z którego ptaki będą korzystać w upalne dni. 

Głos kontaktowy jest charakterystyczny, są to dwu- lub trzysylabowe ćwierknięcia „tsli-wit”, „zi-ze-lit”. Piosenka jest serią szczebiotliwych zwrotek poprzerywanych pauzami. 

Pliszki siwe wybierają rozmaite zakamarki na budowę gniazda. Są to stosy cegłówek, dachówki, okapy, wnęki w murze, etc. Z chęcią korzystają z budek lęgowych. Gniazdo zbudowane jest z włosia, miękkich traw, gałązek i mchu, a wyściełane jest włosiem i piórami. Samica składa 4-8 jaj i wysiaduje ok. 11-13 dni. Pisklęta po dwóch tygodniach opuszczają gniazdo i przez następne 14 dni dokarmiają je rodzice. Jednak po tym czasie muszą radzić sobie same, gdyż para pliszek przystępuje do drugiego lęgu.

Należy również pamiętać, aby w okresie lęgowym, szczególnie uważnie pilnować swojego kota, gdyż ptaki te i ich pisklęta często padają ich łupem!

Ptak ten zjada owady, których szuka na ziemi, chociaż potrafi chwytać je w locie. 

„(...) Przechadza się po całych dniach, za owadami po trawnikach, polach i pastwiskach, nade wszystko zaś lubi żérować po brzegach płytkich wód, nad któremi chętnie przebywa i często się kąpie, a ponieważ potrząsa nieustannie z góry na dół ogonem, dostała stosowne od Francuzów nazwiska Lavandière, Hochequeue (praczka, grzechotka – przyp. Autora)”.

Władysław Taczanowski „Ptaki krajowe”, LTO, 2010r., str. 342.

Przyjmuje się, że niezwykła ruchomość ogona pliszki, jest spowodowana niezwykłą aktywnością i skumulowaną w ptaku energią. Dr Andrzej Kruszewicz ma zgoła inne zdanie na ten temat. Z jego obserwacji wynika, że ruch ogona służy do wypłaszania owadów ukrytych w liściach, aby stały się łatwiejszym do schwytania łupem.

A. Kruszewicz, Ptaki Polski, Wyd. II zmienione, Multico, Warszawa 2010, 2018, str. 30-32

L. Svensson, K. Mullarney, D. Zetterstorm, Przewodnik Collinsa „Ptaki”, Multico, Warszawa 2017, str. 268

J. Sokołowski, Ptaki ziem polskich, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1958, str. 168-173

W. Taczanowski, Ptaki krajowe, reprint LTO, Lublin 2012, str. 340-342